طبقه بندی مشاغل به روش هی گروپ

از مهم ترین اموری که در سیستم های ارزیابی شغل و شاغل درکشور انجام می شود طبقه بندی مشاغل است. در روش های گوناگونی که برای طبقه بندی وجود دارد ، که درآن مشاغل بر اساس سختی کار، میزان بازار کار، میزان ارزش، مهارت، متخصص و… تقسیم بندی می شوند. به دنبال این ارزیابی ها می توان از این طبقه بندی پایه حقوق خاصی برای هر طبقه محاسبه نمود که در میزان حقوق و مزایای شاغلین تاثیر می گذارد. یکی از روش های این کار، طبقه بندی مشاغل با متد هی گروپ است. این روش را می توان روشی فوق العاده کاربردی برای طبقه بندی شغل های مختلف دانست. همراه ما باشید تا در ادامه این مقاله آموزشی طبقه بندی مشاغل به روش هی گروپ را به شما معرفی کنیم.

طبقه بندی مشاغل با استفاده از متد هی گروپ یکی از جدیدترین و موثرترین روش ها برای طبقه بندی کردن شغل های گوناگون است. در روش HayGroup با استفاده از معیار های خاصی یک شغل ارزیابی می شود. این عامل ها همانگونه که در بالا ذکر شد شامل دانش، حل مسئله و پاسخگویی هستند. البته باید این موضوع را هم بدانید که هر کدام این عامل ها نکات خاصی را در خود جای داده اند در رابطه با متد طبقه بندی مشاغل هی گروپ می توان گفت که در این روش برای تهیه شناسنامه شغلی وارزیابی انواع شغل ها از مدل آبشاری استفاده می کنند. این روش در منابع انسانی نتیجه گرا بوده و می تواند تاثیری عالی در داده های به دست آمده داشته باشد. باید این نکته را گفت که در روش های معمولی شغل ها تنها تعریف شده و شرح وظایف را احصا می کنند؛ اما در طبقه بندی مشاغل به روش هی گروپ استراتژی هایی برای سازمان ها و افراد پیاده سازی می شود.

شاخص های ارزیابی مدل

برای این که بتوانید دقیق تر و حرفه ای تر با طبقه بندی مشاغل هی گروپ آشنا شوید باید شاخص هایی که در این ارزیابی موثر است را بررسی کنید. بررسی این شاخص ها می تواند دانشی کامل از آنچه که در این روش انجام می گیرد را به شما ارائه دهد. در بخش های قبلی هم اشاره کردیم که به طور کلی 3 معیار در طبقه بندی به روش هی گروپ وجود دارند. که در ذیل به تفسیر آنها و زیر شاخص های هریک می پردازیم:

1.   دانش

یکی از مهم ترین معیار هایی که دراین روش از آن استفاده می شود معیار دانش است. شاخص دانش  بسیار اهمیت داشته و می تواند بیشترین تاثیر را در ارزیابی به همراه داشته باشد. اما در اینجا منظور از دانش چیست؟ باید گفت که منظور از دانش مجموعه ای از مهارت ها، تجربیات مرتبط فارغ از شیوه فراگیری و… است. بدین مفهوم که هر چه دانش مورد نیاز یک شغل برای عملکرد قابل قبول آن در سازمان بیشتر باشد، ارزش آن بالاتر بوده و امتیاز بیشتری به آن تعلق خواهد گرفت 3 معیاری که در شاخص دانش موثر هستند را می توان موارد زیر دانست:

دانش فنی

یکی از مهم ترین معیار ها، ‌دانش فنی است. دانش و مهارت فنی یا کارشناسی و تجربی در انجام وظایف بوده که نقش آن تاثیر گذار می باشد..

دانش مدیریتی

معیار دیگر را می توان دانش مدیریتی دانست. یعنی دانشی که برای برنامه ریزی، سازماندهی و یکپارچه سازی فعالیت ها با درنظر گرفتن میزان مدیریت و تنوع کارکرد نیازمند است .

مهارت های ارتباطی

آخرین معیار موثر در شاخص دانش، مهارت های ارتباطی است که برای برقراری ارتباط با اشخاص و نفوذ در افراد گروه های داخل و بیرون سازمان مهم است.

2.   حل مسئله

حل مسئاله یا Problem Solving را می توان دومین معیار بسیار مهم در طبقه بندی مشاغل در هی گروپ دانست، در روش هی گروپ به این موضوع اهمیت زیادی داده می شود. در واقع معیار حل مسئله به میزان و ماهیت کار فکری مورد نیاز در پست سازمانی در قالب تحلیل، استدلال، ارزیابی، خلق، اظهار نظر، فرضیه سازی، نتیجه گیری و جمع بندی اشاره دارد.

 این معیار به میزان و شدت فعالیت ذهنی جهت شناسایی و حل مساله پرداخته و با بهره گیری از دانش استفاده می شود. مواردی که در درباره این شاخص وجود دارند عبارتند از:

فضای تفکر

مهم ترین معیار که در شاخص حل مسئله مهم بوده و بررسی کردن آن در طبقه بندی مشاغل هی گروپ مهم است، میزان فضای تفکر است. در واقع به میزان آزادی تفکر در پست سازمانی با توجه به محدودیت های ناشی از نظارت ها، دستورالعمل ها، سیاست ها، استاندارد ها، طبیعت وظایف، اصول و قواعد و… که از قبل وجود دارند ، فضای تفکر گفته می شود.

چالش های فکری

معیار دیگر که در این شاخص وجود دارد ، چالش های فکری هستند که در واقع همان پیچیدگی مسائل پیش رو و میزان نیاز به تفکر ابتکاری و نوآورانه است.

3.   پاسخگویی

در طبقه بندی شغلی به روش هی گروپ باید شاخص دیگری به نام پاسخگویی نیز بررسی شود. پاسخگویی یا همان Accountability معیاری است فوق العاده مهم که بیشترین تاثیر در طبقه بندی را به خود اختصاص داده است.

همانطور که از نام این شاخص مشخص است، معیار پاسخگویی نشان دهنده میزان پاسخگویی پست سازمانی در برابر فعالیت های انجام شده و پیامد های آن اشاره دارد. این معیار فوق العاده مهم به سه معیار آزادی عمل، حیطه اثرگذاری و ماهیت اثرگذاری بستگی دارد. شرح این عامل ها در ذیل تفسیر می شود.

آزادی عمل

یکی از معیار های موثر در شاخص پاسخگویی میزان آزادی عمل است. این معیار همان میزان تصمیم گیری پست سازمانی در خصوص اقدامات لازم برای دستیابی به نتایج نهایی موردنظر است.

حیطه اثرگذاری

حیطه اثرگذاری نیز معیار موثری در خصوص این شاخص است. در واقع حیطه یا محدوده ای از سازمان که به وضوح تحت تاثیر پست سازمانی خاصی قرار می گیرد را در این حیطه جای می دهند که در قالب معیارهای کمی و کیفی قابل بیان هستند.

ماهیت اثرگذاری

در انتها نیز باید به ماهیت اثرگذاری اشاره شود. ماهیت و میزان اثرگذاری پست سازمانی روی نتایج نهایی شده و تعیین شده را ماهیت اثیر گذاری می نامند. این ماهیت براساس آنچه در حیطه اثرگذاری بیان شده بررسی می شود.

بیشتر بخوانید : پیشنهاد می کنیم مقاله ” ثبت موسسه آموزشی” را نیز مورد مطالعه قرار دهید.

تعاریف شاخص ها

برای این که بتوانید دقیق تر با طبقه بندی مشاغل با این متد آشنا شوید بهتر است کمی دقیق تر تعاریفی که برای شاخص ها وجود دارد را بررسی کنیم. این تعاریف به شکل زیر هستند:

شاخص دانش شامل موارد گوناگونی از داده ها و مهارت ها است. دانش فنی را می توان شامل مهارت های اولیه ریاضی، آشنا به خط مشی های کاری استاندارد، استفاده از روش های کاربردی و تکنیکی، داشتن دانش گسترده یا تخصصی از روش ها و… دانست.

• شاخص حل مساله که شامل فضای تفکر و چالش های فکری است را می توان بسیار مهم دانست. زیرا در آن از تفکر در چهارچوب های دستورالعملی، تفکر در قالب رویه ها و چهارچوب سیاست ها استفاده می شود. چالش های فکری نیز به همین اندازه دارای اهمیت بوده و راه حل های گوناگونی را به دنبال دارد.
• در انتها شاخص پاسخگویی را باید به این شکل دانست که دستورالعمل های گوناگون و دستور العمل های مشخص برای آزادی عمل دارند. حیطه اثرگذاری نیز محدوده های گوناگونی برای گردش های مالی و… وجود دارد.

نحوه ازریابی یا اندازه گیری

موضوعی مهم که درباره طبقه بندی مشاغل به هی گروپ وجود دارد نحوه ارزیابی یا اندازه گیری در این روش است. باید بدانید که چه نکات و مراحلی برای این کار طی می شود؛ به همین دلیل نظر شما را به موارد زیر جلب می کنیم:

1. در اولین مرحله باید یک تیم ارزیاب شغلی تشکیل دهید. اینگونه است که امکان ارزیابی شغل ها وجود دارد.
2. در مرحله بعدی باید مشاغل معیار را انتخاب کنید. این مشاغل را می توان نماینده دیگر شغل ها برای ارزیابی دانست.
3. پس از انتخاب باید شغل های معیار ارزیابی شوند. سپس مشاغل مرتب را هم باید بررسی کنید.
4. در انتها نتایج را مرور کرده و منصفانه بودن نتایج را ارزیابی کنند.

کاربرد های این مدل

کاربرد های گوناگونی برای طبقه بندی مشاغل به هی گروپ وجود دارد. روش هی گروپ از معیار های گوناگون و مولفه های مختلفی برای بررسی شغل و ارزیابی آن بهره میبرد. همین امر هم موجب شده تا کاربردهای آن گسترده شود. از مهم ترین این کاربرد ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• طبقه بندی انواع شغل ها در دسته بندی های مختلف
• ارزیابی میزان محدوده گردش مالی و پایه حقوق
• ارزیابی میزان سختی کار از نظر ذهنی و عملی

مزایا و معایب آن‌

شاید تا به این قسمت از مطلب نتوانید به راحتی طبقه بندی مشاغل به روش هی گروپ را درک کرده یا مناسب بودن آن را تشخیص دهید. به همین دلیل پیشنهادی که برای شما داریم این است که مزایای و معایب این روش را بررسی کنید. لذا اکنون با توجه به تفسیر معیارهای ذکر شده در بالا مهم ترین مزایا و معایب این گونه طبقه بندی می توان چنین برشمرد:

مزایا

• پذیرش آن توسط کارکنان به دلیل استفاده آن در سازمان های متعدد که بیشتر شده است.
• با شرکت های مختلف در مناطق جغرافیایی گوناگون سازگار است.
• در مدت زمان کوتاه به تغییر نیاز نخواهد داشت.

معایب

باید این نکته را هم گفت که طبقه بندی مشاغل به روش هی گروپ علاوه بر مزایا، عیب هایی هم دارد. اکثر این عیب ها برای شرکت ها و سازمان ها بوده و باید قبل از پیاده سازی این روش بررسی شود. مهم ترین عیب های این روش عبارتند از:

• برای شرح طبقات شغلی با دامنه وسیع کمی دشوار است.
• فرایند بررسی زمانبر بوده و نیازمند بررسی نمودار های مختلف است.
• در صورت عدم توجه کافی به اجزای شغلی با خطای ارزیابی روبرو می شود.
• امکان قرارگیری مشاغل متفاوت  در یک طبقه وجود دارد.
• امکان تشابه شغلی در طبقه های گوناگون بسیار است.
• این روش چون از سایر کشورهای دیگر الگو برداری شده است و زیر ساخت مزدی کشور ما برای آن درنظر گرفته نشده بنابراین به هنگام تعیین دستمزد برای مشاغل با نظام مزدی کشور ناسازگاری دارد و می بایست دراین خصوص با بومی سازی آن تطابق لازم را ایجاد نمود.

سایت شهره صبوری یکی از بی نظیر ترین سایت ها در زمینه مشاوره مشاغل می باشد.

سخن پایانی

یکی از روش هایی که می توان از آن برای ارزیابی و طبقه بندی کردن مشاغل استفاده کرد، طبقه بندی مشاغل با متد هی گروپ است. این روش نسبت به دیگر روش ها در بازار کارجدید تر است. درست است که این روش کمی سخت و زمان بر است؛ اما در نظر داشته باشید که دقت آن بالا بوده و بیشترین تاثیر در طبقه بندی را خواهد گذاشت.

سایت شهره صبوری یکی از بی نظیر ترین سایت ها در زمینه مشاوره مشاغل می باشد.

 سوالات متداول