ترکیب هیات تشخیص و حل اختلاف

همه شاغلان و کارفرمایان، باید اطلاعات اولیه در خصوص مراجع دادرسی کار و نحوه تشکیل و روند اقدامات انجام شده در این مراجع را داشته باشند. در مطالب ارائه شده، ابتدایی ترین موضوعاتی که هریک از طرفین دعوا باید از آنها مطلع باشند، جهت آگاهی به تحریر درآمده و خواندن آن می تواند برای شما بسیار مفید باشد.. شهری صبوری بعنوان مشاور روابط کار، به شما کمک می کند، روابط کاری متفاوتی را تجربه کنید و در جبران خدمت و طبقه بندی مشاغل نیز می تواند پشتیبانی عالی برای شما باشد. در ادامه شما را به خواندن مقاله ترکیب هیات تشخیص و حل اختلاف و نحوه بررسی شکایت کارگران یا کارفرمایان در این مراجع دعوت می کنم.

ترکیب هیات تشخیص و حل اختلاف

الف- ترکیب هیات تشخیص

در حالت کلی هیات تشخیص شامل نماینده کارگران، نماینده کارفرمایان و نماینده دولت است که دراین هیات، ریاست آن را نماینده دولت برعهده دارد و برای بررسی خواسته های مطروحه کارگران و کارفرمایان، کلیه اعضا باید دراین هیات حضور داشته باشند؛ در غیر این صورت خواهان یا خوانده می توانند به عنوان ایراد شکلی، از ورود به ماهیت جلوگیری و درخواست حضور تمام اعضا را داشته باشند.

در صورت تکمیل اعضا و حضور آنان توسط رئیس جلسه، خواسته های مطروحه پس از طرح سوالات اولیه از قبیل تاریخ شروع به کار، تاریخ پایان کار، وجود یا عدم وجود قرارداد فی مابین کارگر و کارفرما، میزان حقوق و مزایا و استخراج حقوق مبنا از آن، دلایل قطع همکاری و به طور کلی دلایل خواسته های مطروحه توسط هر یک از طرفین از طرف رئیس جلسه، مورد بررسی و پرسش قرار گرفته و اظهارات هر یک از طرفین دعوی استماع و در دفتر صورتجلسه قید می گردد.

بدیهی است ادله اثبات دعوا به ترتیب اقرار، مدارک و مستندات، شواهد و قرائن و نهایتاً یقین اعضای هیات، مورد توجه قرار می گیرد و به طور کلی پس از دریافت اظهارات، صورتجلسه تنظیمی توسط هیأت از هر یک از طرفین دعوی (پس از مطالعه متن صورتجلسه) باید ضمن امضا موارد ذکر شده طرفین تایید شود.

نکته: همانطور که گفته شد اقرار از مهمترین ادله اثبات دعوی است؛ بنابراین اظهارات مورد تایید اولین مدرک مثبت در قالب اقرار هر یک از طرفین مد نظر قرار خواهد گرفت که اهمیت خاصی دارد.

سپس در فرآیند مذکور و در پایان جلسه اظهارات، مدارک و مستندات و سایر قرائن و شواهد، مورد بررسی هیات قرار گرفته و در ذیل همان صورتجلسه نظر اعضای هیات قید خواهد شد. در صورت نرسیدن به اجماع و اقناع هیات، می تواند خواسته مورد نظر را به دلیل عدم وجود مدارک و مستندات، رد دعوی نموده یا به تشخیص خود به بازرسی محلی ارجاع نماید.

لازم به ذکر است که گزارش بازرس کار وحی منزل نبوده و نهایتاً هیات تصمیم نهایی را خواهد گرفت؛ البته گزارش بازرسی اهمیت قابل توجهی دارد.

ب- هیات حل اختلاف

همانطور که در کلیه مراحل دادرسی، اعم از قضایی و شبه قضایی بدیهی و مبرهن است، دادرسی حتماً باید دو مرحله ای باشد و در صورت عدم پذیرش هر یک از مفاد مندرج در رای، هیات تشخیص طرفین دعوا می توانند پس از مهلت پانزده روزه، نسبت به مفاد آن اعتراض نمایند. در این صورت خواسته های مطروحه خواهان پس از تعیین وقت، مجدداً در هیاتی عالی تر به نام هیات حل اختلاف مورد بررسی مجدد و دقیق تر قرار خواهد گرفت؛ این هیات مرکب از سه نفر نماینده کارگران، سه نفر نماینده کارفرمایان و سه نفر نماینده دولت به ریاست نماینده اداره تعاون، کارو رفاه اجتماعی تشکیل می گردد.

لازم به ذکر است که در این هیات نیز نحوه پرسش و پاسخ و روند دادرسی کار به همانگونه که در هیات تشخیص ذکر شد انجام می پذیرد ولیکن با دقت بیشتر، تخصص بالاتر و افراد تصمیم گیرنده متبحرتر، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

نکته: در این هیات نیز هر یک از طرفین می توانند قبل از مورد به ماهیت ایرادهای شکلی، اعم از حد نصاب تعداد نفرات که حداقل باید هفت نفر حضور داشته باشند، صلاحیت محلی که آیا هیات بررسی کننده در محدوده منطقه آن اداره می باشد یا خیر، اهلیت هریک از طرفین و موارد مشابه و پس از پذیرش ایرادهای شکلی، هیات تصمیم خواهد گرفت که ایرادهای مطروحه بر طرف و بعد از آن وارد ماهیت خواهد شد.

در نهایت رای هیات حل اختلاف کار به همان شکل فوق بررسی و رای صادر خواهد شد؛ این رای قطعی و لازم اجرا می باشد.

نکته: لازم به ذکر است که هر یک از طرفین علی رغم قطعی و لازم الاجرا بودن در بخش حقوق کار، می توانند نسبت به رای صادره علیه اداره مربوطه، به دیوان عدالت اداری شکایت کنند و فرصت شکایت برای افراد مقیم در ایران سه ماه و برای افراد خارج از ایران، شش ماه در نظر گرفته شده است.

مراحل مربوط به فرآیند طرح دعوی در دیوان عدالت اداری در نوشته های بعدی برای مخاطبین ارائه می گردد.

تعاریف

• خواهان: به فردی اطلاق می گردد که در مراحل دادرسی کار، خواسته ها و مطالبات خود را که توسط کارفرما رعایت نشده مطرح می کند.
• خوانده: به فرد حقیقی یا حقوقی اطلاق می گردد که در مراحل دادرسی، باید در قبال خواسته های طرف مقابل پاسخگو باشد.

نکته: هریک از طرفین می توانند با وکالت نامه یا نامه رسمی شخص حقوقی، به عنوان نماینده تام الاختیار جهت شرکت در جلسه خاص با کلاس پرونده مشخص شرکت نماید.

ایراد شکلی: به ایرادی اطلاق می گردد که در آن چهارچوب و ضوابط و مقررات مراحل دادرسی رعایت نشده باشد.

ماهیت: مرجع رسیدگی کننده به اصل موضوع دعوی می‏ پردازد و دلایل طرفین را برای تشخیص حق از ناحق، مورد ارزیابی قرار می ‏دهد.

نکته: باید توجه داشت که دستورالعمل ها، بخشنامه ها و آیین نامه های صادره در خصوص مراحل دادرسی، با توجه به تغییراتی که به طور دائم و مستمر به ترتیب از طرف اداره های اجرایی، هیات دولت، مجلس شورای اسلامی و آرای وحدت رویه دیوان عدالت اداری صادر می شود. ضروریست طرفین دعوی یا نمایندگان آنان، ضمن برخورداری از تبحر و دانش لازم، اطلاعاتی به روز داشته باشند.

سوالات متداول