تعیین مزد در سال 1403

مزدی که هر ساله توسط شورای عالی کار تعیین و توسط وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی ابلاغ می گردد، از موضوعات کلیدی و مهم در حوزه اقتصاد و مسائل اجتماعی  و سیاسی در کشور است. در سال 1403، تصمیمات مهمی در زمینه تعیین مزد و مزایای قانونی کارگران اتخاذ شد و تبعات مختلفی در جامعه به همراه داشت که تأثیرات آن در مسائل اقتصادی و اجتماعی زندگی مردم غیر قابل انکار می باشد. در این مطلب قصد داریم به بررسی مهمترین تصمیمات و مقرراتی که در سال 1403، در زمینه مزد کارگران اتخاذ شده بپردازیم. همچنین اثرات این تصمیمات بر زندگی اقتصادی و اجتماعی افراد را مورد بررسی قرار می دهیم و این تغییرات را نقد خواهیم کرد. شهره صبوری در زمینه جبران خدمات، مشاوره روابط کار و طبقه بندی مشاغل فعالیت دارد و مجوزهای لازم از سازمان های مربوطه را دارد. 

مزد سال 1403

در سال 1403، بر اساس تصمیمات سه جانبه گرایی (دولت، نماینده کارگران و کارفرمایان ) در شورای عالی کار در وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی، مزد ماهانه کارگران به مبلغ 71.661.840 ریال تعیین شد. وزیر کار اظهار کرد که پس از مذاکرات فراوان، حقوق کارگران در سال 1403 مشخص شده است. بر این اساس، درصد کل افزایشات تقریباً 35 درصد بود که نسبت به سال قبل، حدود 7 درصد افزایش داشته است. لازم به توضیح است این افزایش، مشتمل بر تمامی اقلام مندرج در مصوبه مورد الاشاره می باشد؛ یعنی حداقل دستمزد، کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار، کمک مسکن، پایه سنوات و حق تاهل است؛ زیرا حداقل دستمزد 1.22 درصد، بعلاوه رقم ثابت 230026 ریال در روز افزایش یافته است. خلاصه میزان حداقل حقوق و مزایای کارگران مشمول قانون کار در سال 1403،  به شرح جدول ذیل است:

حقوق در سال 1403 برای افراد بدون سابقه کار

در سال 1403، حقوق کارگران تحت تأثیر عواملی مانند سابقه کار، وضعیت تأهل یا تجرد و تعداد فرزندان تعیین می ‌شود. همچنین، تعداد روزهای فعالیت در ماه‌ های 30 و 31 روزه نیز بر میزان حداقل حقوق اثر می گذارد. برای مثال، حقوق کارگر متاهل و دارای یک فرزند، طبق قوانین مربوطه، پس از کسر مبلغ حق بیمه، برای ماه‌ های 30 و 31 روزه، به ترتیب حداقل 10 میلیون و 20 هزار و 169 تومان و 10 میلیون و 242 هزار و 321 تومان تعیین می‌ شود. این حقوق برای یک کارگری است که سابقه کار در کارگاه را ندارد و در سال جاری استخدام شده است.

حقوق در سال 1403 کارگران با حداقل یک ‌سال سابقه کار

در سال 1403، حقوق کارگران در ایران بر اساس مصوبات مذکور تنظیم شده است. برای کارگران با کمتر از یک‌ سال سابقه کار در کارگاه، علاوه بر مزیت های رایج، پایه سنوات نیز در نظر گرفته شده است. این پایه سنوات برای کارگرانی که حداقل یک‌ سال رابطه کاری خود را با کارگاه حفظ کرده ‌اند، محاسبه می ‌شود. بر این اساس، به هر کارگری با این شرایط، مبلغی اضافه به حقوق تعیین می ‌شود که برای ماه 30 روزه، باید حداقل هشت میلیون و 998 هزار و 851 تومان و برای ماه 31 روزه، باید حداقل 9 میلیون و 227 هزار و 513 تومان باشد.

حقوق کارگران مجرد با این شرایط نباید کمتر از همین مبلغ باشد. برای کارگران متاهل بدون فرزند و کارگران متاهل با یک فرزند، پس از کسر حق بیمه، مبلغی حداقل به ترتیب برای ماه 30 روزه و ماه 31 روزه تعیین می ‌شود. به عنوان مثال، حقوق کارگر متاهل با یک فرزند برای ماه 30 روزه باید حداقل 10 میلیون و 215 هزار و 469 تومان و برای ماه 31 روزه باید حداقل 10 میلیون و 444 هزار و 131 تومان باشد.

جدول حداقل حقوق کارگران بر اساس مصوبات شورای عالی کار سال 1403

عناوین	ماه ۳۰ روز	ماه ۳۱ روز
حقوق پایه (ساعتی)	۳۲۵.۸۸۴	۳۲۵.۸۸۴
حقوق پایه (روزانه)	۲.۳۸۸.۷۲۸	۲.۳۸۸.۷۲۸
حقوق پایه (ماهانه)	۷۱.۶۶۱.۸۴۰	۷۴.۰۵۰.۵۶۸
کمک هزینه اقلام مصرفی خانواده (بن)	۱۴.۰۰۰.۰۰۰	۱۴.۰۰۰.۰۰۰
حق مسکن	۹.۰۰۰.۰۰۰	۹.۰۰۰.۰۰۰
پایه سنوات	۰	۰
حق اولاد برای هر فرزند	۷.۱۶۶.۱۸۴	۷.۱۶۶.۱۸۴
حق عائله مندی- افراد متأهل	۵.۰۰۰.۰۰۰	۵.۰۰۰.۰۰۰
حق بیمه سهم کارگر	۶.۶۲۶.۳۲۹	۶.۷۹۳.۵۴۰
دریافتی مجردین پس از کسر بیمه	۸۸.۰۳۵.۵۱۱	۹۰.۲۵۷.۰۲۸
دریافتی افراد متأهل بدون فرزند، پس از کسر حق بیمه	۹۳.۰۳۵.۵۱۱	۹۵.۲۵۷.۰۲۸
دریافتی افراد متأهل با 1 فرزند پس از کسر بیمه	۱۰۰.۲۰۱.۶۹۵	۱۰۲.۴۲۳.۲۱۲
دریافتی افراد متأهل با 2 فرزند پس از کسر بیمه	۱۰۷.۳۶۷.۸۷۹	۱۰۹.۵۸۹.۳۹۶
فوق العاده هر ساعت اضافه کاری	۴۵۶.۲۳۷	۴۵۶.۲۳۷
فوق‌العاده نوبت کاری صبح عصر (10٪)	۷.۱۶۶.۱۸۴	۷.۴۰۵.۰۵۷
فوق‌العاده نوبت کاری صبح عصر شب (15٪)	۱۰.۷۴۹.۲۷۶	۱۱.۱۰۷.۵۸۵
فوق العاده نوبت کاری صبح و شب یا عصر و شب (22.5٪)	۱۶.۱۲۳.۹۱۴	۱۶.۶۶۱.۳۷۸

مقایسه حداقل مزد کارگری و کارمندی

در سال جاری، دستمزد کارگران با یک رشد بین 22 تا 35.3 درصد افزایش یافته است. این افزایش در حداقل دستمزد، به نسبت 35.3 درصد اتفاق افتاده و رشد در سایر سطوح نباید کمتر از 22 درصد باشد. درباره حقوق کارمندان دولت در سال 1403، افزایش آنها با یک فرمول خاص تعیین می ‌شود. حداقل رشد ممکن در این حقوق که 22 درصد است، برای حداقل حقوق و رشد 18 درصدی برای سایر سطوح اعمال می ‌شود.

سقف حقوق کارمندان و مدیران به مبلغ 70 میلیون تومان محدود شده است؛ اما سقف حقوق کارگران تنها برای کارگرانی که در نهادهای عمومی و شرکت ‌های وابسته به صندوق‌ های بیمه ‌ای مشغول به کار هستند، به میزان 50 میلیون تومان تعیین می شود و بقیه کارگران می‌ توانند درباره سقف حقوق با کارفرما توافق کنند.

مبلغ حق اولاد در حقوق مصوبات شورای عالی کار در سال 1403

حق اولاد به عنوان یکی از مزایایی است که به کارمندانی که فرزند دارد تعلق می ‌گیرد و به صورت ماهیانه به همراه دیگر مزایا به حساب آنها واریز می ‌شود. این مزایا تنها تفاوت حقوق و دستمزد بین افراد مجرد و متاهل را در بر می ‌گیرد. برای هر فرزند، مبلغ حق اولاد سه برابر حداقل حقوق و دستمزد روزانه وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی  است که برای سال 1403، معادل 71166184 ریال است.

برای گرفتن حق اولاد، بعضی شرایط وجود دارد که کارگر باید آنها را رعایت کند. این شرایط شامل داشتن بیمه تامین اجتماعی و مشمول قوانین آن بودن است. بر طبق این شرایط، فرزندان باید زیر 18 سال باشند و در صورت داشتن مشکلات ناتوانی برای کار یا تحصیل، ممکن است حق اولاد برای فرزندان بالای 18 سال نیز پرداخت شود.( در صورت داشتن مستندات مورد تایید تأمین اجتماعی ) همچنین، کارمند باید سابقه بیمه تامین اجتماعی به مدت 720 روز را داشته باشد. ( لازم به توضیح است که در خصوص شرط 720 روز سابقه بیمه برای برقراری حق اولاد در نظر است، این بازه زمانی کاهش یابد).

کارکنان نیمه وقت به چه کسانی می ‌گویند؟

با توجه به قوانین مربوط به کارگران و کارفرمایان، حقوق و مزایای نیروهای پاره ‌وقت نیز بر اساس توافقات میان طرفین تعیین می ‌شود.  معمولاً توافقات کاری بین کارفرما و کارگر مشخص می ‌کنند که نیروی پاره‌ وقت، چند ساعت در هفته یا در ماه کار می‌ کند و به نسبت آن نیز مزد و مزایا، مطابق با مصوبات شورای عالی کار دریافت می گردد. در این صورت، حقوق و مزایای نیروی پاره‌ وقت بر اساس مقدار ساعات کاری ایشان تعیین می ‌شود. به عبارت دیگر، نیروهای پاره‌ وقت به نسبت ساعات کاری خود، حقوق و مزایایی کسب می ‌کنند که معمولاً به صورت نسبی به حقوق و مزایای نیروهای تمام‌ وقت کاهش می ‌یابد.

به طور معمول در توافقات کاری بین طرفین، مسائلی مانند میزان حقوق ساعتی، مزایایی مانند عیدی، سنوات، کارانه و دیگر مزایا برای نیروهای پاره‌ وقت مشخص می ‌شود. این توافقات می ‌توانند بر اساس شرایط موجود در بازار کار و نیازهای هر دو طرف، متفاوت باشند.

محاسبه حقوق کارکنان نیمه وقت در حقوق مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال 1403

محاسبه حقوق کارکنان نیمه‌ وقت، بر اساس توافق بین کارگر و کارفرما صورت می ‌گیرد و معمولاً از مزد ساعتی برای این محاسبات استفاده می ‌شود. فرمول‌ ها و معیارهای مختلفی برای محاسبه مزد ساعتی و حقوق کارکنان وجود دارد که بسته به شرایط و توافقات موجود متفاوت است.  مزد روزانه بر اساس تقسیم مبالغ  تعیین شده در مزد و مزایای مصوب بر 7.33 محاسبه می ‌شود. این فرمول ممکن است در برخی صنایع و کارگاه‌ ها بکار گرفته شود. اما ممکن است در برخی موارد دیگر، فرمول ‌ها و معیارهای متفاوتی برای محاسبه مزد ساعتی و توافق طرفین مورد استفاده قرار گیرد.

به همین دلیل مهم است که کارفرما و کارگر قبل از شروع هرگونه همکاری، شرایط و معیار های محاسبه حقوق را با یکدیگر مشخص و توافق کنند تا هر دو طرف از شرایط واضحی آگاه باشند و اختلافاتی در آینده پیش نیاید.

حق بیمه کارکنان پاره وقت براساس مصوبات مزد در سال 1403

بر اساس قانون کار، همه کارکنان از جمله کارکنان پاره وقت، باید بیمه شوند و کارفرما موظف است به پرداخت حق بیمه، برای همه کارکنان خود اقدام کند. توافقات غیر قانونی بین کارفرما و کارگر برای نادیده گرفتن این قانون تخلف به حساب می ‌آید و ممکن است موجب جریمه و پیامدهای قانونی برای طرفین شود. محاسبه حق بیمه بر اساس دریافتی کارکنان و تعیین میزان حق بیمه برای کارکنان پاره وقت، از طریق توافق بین کارفرما و کارگر انجام می ‌شود. به عنوان مثال، هر ۸ ساعت کاری یک روز حساب می ‌شود و بر اساس آن، میزان حق بیمه محاسبه می ‌شود. این مبلغ سپس توسط کارفرما به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می ‌شود.

از آنجایی که تخلفات مرتبط با پرداخت حق بیمه، می ‌تواند عواقب جدی داشته باشد، مهم است هر دو طرف، یعنی کارفرما و کارگر از این وظیفه خود آگاهی داشته باشند و به صورت قانونی عمل کنند. در صورت وجود هرگونه تخلف، می ‌توان از طریق مراجع مربوطه مانند سازمان تامین اجتماعی، اقدامات لازم را انجام داد.

محاسبه عیدی در قراردادهای مشاغل پاره وقت در سال 1403

بر اساس ماده ۳۹ قانون کار، نیروهای پاره وقت نیز می ‌توانند از عیدی بهره‌ مند شوند. محاسبه و پرداخت این عیدی براساس ساعات کارکرد آن ها انجام می ‌شود. هر کارفرما موظف است به ‌ازای هر یک سال کاری، به هر یک از کارگران خود مبلغی معادل ۶۰ روز آخرین مزد دریافتی آن ها، به‌عنوان عیدی و پاداش پرداخت کند. اما باید توجه داشت که میزان مبلغ پرداختی به ‌عنوان عیدی، نباید از یک میزان مشخصی بیشتر باشد. سقف مبلغ عیدی برای نیروهای کار، معادل مجموع حداقل مزد روزانه به ‌مدت ۳ ماه است.

بنابراین نیروهای کاری که به شکل نیمه وقت و یا پاره وقت در یک کارگاه فعالیت دارند، اگر کمتر از یکسال در آن کارگاه فعالیت داشته باشند، بر اساس میزان ساعات کاری و تعداد روزهای فعالیت ‌شان در آن کارگاه، حقوق و مزایای آنها باید محاسبه و پرداخت شود.

مرجع تصمیم گیرنده در تعیین مقدار مزد و مزایا قانونی در سال 1403

میزان حداقل حقوق، مبلغی است که به کارگران برای انجام کار یا ارائه خدمات در زمان مشخصی پرداخت می ‌شود و کارفرما نمی ‌تواند این میزان را کاهش دهد. این حداقل دستمزد، مبلغی است که توسط اعضای شورای عالی کار تعیین شده و نباید کمتر از این میزان به کارگران پرداخت شود. هر سال این حداقل میزان دریافتی توسط نمایندگان مورد الاشاره، درباره یعنی نمایندگان دولت، کارفرمایان و کارگران مشخص می ‌شود.

شورای عالی کار، مسئولیت تعیین و میزان حداقل حقوق را بر عهده دارد و این به زمان معینی محدود نشده است. بنابراین، اگر شرایط اقتصادی کشور تغییر کند و نیاز به تعیین مجدد حداقل دستمزد پیش آید، شورای عالی کار باید در طول سال، در میزان حداقل حقوق تجدید نظر کند. همانگونه که گفته شد، هر ساله مبلغ و میزان حداقل حقوق کارگران به عنوان حداقل دستمزد تعیین می ‌شود و تصویب و ابلاغ آن توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صورت می ‌گیرد.

تاثیر تورم بر دستمزد کارگران در سال 1403

تورم به عنوان یکی از مهم‌ ترین عواملی که بر میزان افزایش حقوق در هر سال تأثیر می‌گذارد، در نظر گرفته می ‌شود. افزایش تورم به معنای افزایش سطح عمومی قیمت ‌ها است که به دنبال آن قدرت خرید مردم کاهش می ‌یابد. بنابراین، دولت و کارفرمایان معمولاً موظف اند، حقوق کارکنان خود را افزایش دهند تا این افزایش تورمی را جبران کرده و قدرت خرید مردم را حفظ نمایند.

در ایران افزایش تورم در سال‌ های اخیر، به طور پیوسته ادامه داشته است و این امر را ابزاری برای تعیین دستمزد ملاک عمل قرار داده اند و اعتقاد بر آن است که حقوق دستمزد کارگران متناسب با تورم، می بایست افزایش یابد تا آنها بتوانند با شرایط اقتصادی و نامساعد مقابله کنند و قدرت خرید خود را حفظ کنند. اما باید توجه داشت که افزایشات مذکور نمی تواند قدرت خرید آحاد جامعه را پوشش دهد و ضروریست به منظور امنیت اجتماعی و … کارگران از حمایتهای بیمه ای، درمانی و غیره نیز برخوردار باشند و جبران تورم، تنها از طریق کارفرما تأمین نگردد؛ بلکه دولت نیز با سیاستگذاری نسبت به اتخاذ برنامه های حمایتی اقدامات لازم را بعمل آورد.

میزان افزایش سقف مالیاتی اصناف و مشاغل

با توجه به اخبار ارائه شده، نحوه مالیات گرفتن در بودجه سال 1403 در حال اصلاح است و سازمان امور مالیاتی پیشنهاد داده است که سقف معافیت ‌های مالیاتی کارکنان و کارمندان با افزایش 25 درصدی، از 100 میلیون ریال (10 میلیون تومان) در ماه به 125 میلیون ریال (12 میلیون و 500 هزار تومان) افزایش یابد.

میزان سقف معافیت مالیاتی برای اصناف و مشاغل نیز با برخی ارقام افزایشی، به 110 درصد از 47 میلیون و 500 هزار تومان در سال به میزان 100 میلیون تومان ارتقا پیدا کرده است. استفاده از این روش با هدف تنظیم نظام مالیاتی در کشور و اصلاح سیاست ‌های مالیاتی صورت می گیرد.

افزایش حقوق سال جاری و ارتباط آن با بیمه بیکاری در سال 1403

با توجه به قانون تصویب شده توسط وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی، بیمه بیکاری برابر با ۵۵ درصد حقوق پایه خواهد بود. اگر افزایش سالانه حقوق از این میزان بیشتر باشد، آن وقت افزایش سالانه حقوق به بیمه بیکاری نیز تعلق خواهد گرفت. این اقدام به منظور حفظ تعادل در دریافت حقوق و تسهیل برای افرادی است که به دلیل از دست دادن شغل خود، نیاز به تأمین معیشت از طریق بیمه بیکاری دارند.

نرخ ماهانه مالیات بر حقوق کارگران در سال 1403

با توجه به لایحه بودجه برای سال 1403، نرخ ماهانه مالیات بر حقوق بر اساس درآمد ماهانه افراد به صورت زیر است:

• برای درآمد ماهانه بین 12 میلیون تومان و 16.5 میلیون تومان: 10 درصد مالیات
• برای درآمد ماهانه بین 16.5 میلیون تومان و 27 میلیون تومان: 15 درصد مالیات
• برای درآمد ماهانه بین 27 میلیون تومان و 40 میلیون تومان: 20 درصد مالیات
• برای درآمد ماهانه بیش از 40 میلیون تومان: 30 درصد مالیات

به عنوان مثال، اگر کسی درآمد ماهانه 25 میلیون تومان داشته باشد، مالیات ماهیانه او برابر با 15 درصد این مبلغ، یعنی 3 میلیون و 750 هزار تومان خواهد بود.

افزایش حقوق سربازان در سال 1403

طبق ماده 45 قانون خدمت وظیفه عمومی، در سال آینده میزان حداقل حقوق سربازان مجرد در مناطق غیر عملیاتی برابر با 60 درصد دریافتی پایور، یعنی حدود 6 میلیون تومان و در مناطق عملیاتی برابر با 75 درصد دریافتی پایور، یعنی حدود 7.5 میلیون تومان تعیین شده است. همچنین حداقل حقوق سربازان متاهل در مناطق عملیاتی برابر با 9 میلیون تومان تعیین شده است، این حقوق از فروردین ماه سال 1403 اجرایی خواهد شد.

افزایش حقوق بازنشستگان در سال 1403

با توجه به مصوبات مجلس، میزان حداقل حقوق بازنشستگان در سال 1403 نیز افزایش خواهد یافت. براساس این قوانین، کمترین حقوق بازنشستگان و وظیفه ‌بگیرانی که مشمول صندوق بازنشستگان کشوری، سازمان تامین اجتماعی، نیروهای مسلح و سایر صندوق ‌های وابسته به دستگاه‌ های اجرایی هستند، متناسب با سنوات خدمت، به مبلغ نود میلیون ریال (90.000.000) تعیین خواهد شد.

سخن پایانی

هر ساله شورای عالی کار نسبت به تصمیم گیری در خصوص تعیین دستمزد کارگران، متناسب با نرخ تورم و سبد معیشت کارگران اقدام می نماید و طی سال های اخیر، نمایندگان کارگر مخالفت خود را در تعیین دستمزد اعلام نموده است؛ اما چنین به نظر می رسد تایید کننده نهایی دولت بوده و جامعه کارگری هر روز توان اقتصادی خود را در جامعه از دست می دهند و این مهم، ناشی از عوامل متعدد در شرایط اقتصادی می باشد که از حوصله این گزارش خارج است؛ ولی لازم به ذکر است که کارفرما به تنهایی نمی تواند این اختلاف توان خرید کارگران و تورم را جبران نماید.

 برای اطلاعات بیشتر و به روز تر از سایت https://hr-sabouri.ir دیدن کنید.

سوالات متداول